Normal doğum mu? Sezeryan mı?
Hamileyseniz ve birde doğum yaklaşmışsa her anne aynı endişeyi ve kararsızlığı yaşar. Bu gayet normal bir tek siz değilsiniz.
Son yıllarda bu tedirginlik daha da artı. Özellikle sezaryan oranlarının yüksek olduğu ülkemizde normal doğum oranlarını artırmak için gereksiz sezaryanı önlemek adına hastane ve doktolara bazı yaptırımlar getiriliyor. Artık eskisi gibi biraz zora geldiğinde sezaryan olmak istiyorum diye feryat-figan eden gebelere pek kulak asılmıyor. Çünkü sezeryan tıbbı bir zorunluluk olmadan yapılmıyor.
Gerçektende neredeyse normal doğuran anne parmakla gösterecek kadar azalmıştı.
Her düşünceye saygılıyız ama durum bundan ibaret.
Bu durumda benim görevim size sezeryan ve normal doğum hakkında bilgi vermek olmalı.
Sezeryan ve normal doğumun avantaj ve dezavantajlarını anlatmak istiyorum.
Sezeryandan başlayalım.
Sezeryan; kısacası anne karnının kesilerek bebeğin çıkarılma şeklidir. Yani bir ameliyattır. Batın tüm katları tek tek kesilerek (yaklaşık 7 kat) bebeğe ulaşılır ve dış ortama alınır. Bu yöntem bebek için daha güvenli bir yöntemdir. Fakat gerekli değilse berbattır. İnsan hayatında kaç kez ameliyat olmak zorunda kalır. Bazen hiç bazen 1-2 kez. O kadar. Ya sezeryan olursanız? Her gebelikte aynı acı ve çileyi yaşamak zorunda kalacaksınız. Unutmayın ameliyat bize kolay size zordur. Evet hamilesiniz ağrı çekmek ve doğum riskini almak istemiyorsunuz. Kendinizce haklısınız. Ya sonrası? Çevrenizde ameliyat olanlar bilir. Basitte olsa bende ameliyat olmak zorunda kaldım. İnanın zor geçti. Yani olay basit değil. Sezeryan aslında ciddi bir amelyattır. Çünkü sonraki hamileliklerde bu yöntemle sonladırılacaktır. Bundan sonra 2 bazen 3-4 kez tekrar tekrar ameliyat olmak zorunda kalacaksınız. Size yazık değil mi? Erkeklerin hangisi bu eziyeti çekiyor? Sezeryan öncesi kolay. Belinizden bir iğne yapılıyor veya tamamıyla genel anestezi ile uyuyorsunuz. Ameliyat bitiyor. Ve siz uyandırılıyor veya spinal anestezinin etkisi bitiyor. Hiç ağrı olmuyor mu sanıyorsunuz? O dayanılmaz ağrıyı ortadan kaldırmak için birçok kez ağrı kesici yapılıyor. Çoğu kez yetersiz geliyor. Ayağa kalmanız 6-8 saat sonra mümkün oluyor. Bazen 12-14 saati bulabiliyor. 3-4 gün yürürken şiddetli ağrı duyuyorsunuz. Hele gaz çıkarmak tam bir eziyet oluyor. Günlerce karnınız şişkinlik ve ağrı ile geziyorsunuz. Ameliyat sırasında aşırı kanama olabiliyor. Operasyon sonrası enfeksiyon gelişme riski yüksek. Dikişleriniz geç iyileşme ve açılma sorunu olabiliyor. Bir sonraki operasyonda ise yapışıklıklara bağlı problemlerle karşılaşılabilir. Günlük işlerinizi yapmanız 5-6 gün tam iyileşleniz 15-20 gün sürebiliyor. İstediğiniz gibi spor yapmanız ise 2 ayı alabilir. Yazdıklarım bunların bir kısmı. Evet bebek için daha güvenli ya sizin için? Hiç de güvenli değil.
Peki ya normal doğum:
Eğer daha önce sezeryan olmadıysanız doğumun nasıl olacağını bize bırakın ve bizim dediklerimizi yapın.
Doğumunda kendine özgü riskleri vardır. Doğum sırasında mesane kalın barsak ve doku zedelenmeleri olabilir. Doğum sonrası kanama olabilir. Doğum zor olabilir. İlerlemeyebilir hatta sezeryan olmak zorunda kalabilirsiniz. Omuz takılabilir ki çok az görülen ama sonuçları bebek için çok kötü bir durumdur. Önceden tesbit etmek bazen imkasızdır. Bebeğin çıkımını kolaylaştırmak için yapılan kesiler uzayabilir. Aşırı kanama olabilir. Enfeksiyon olabilir. Bebek doğumu zor olduğunda nadir de olsa vakum takılabilir. Yani kısacası doğum aslında kabalı bir kutudur. Sabırlı ve dikkatli olmak gerekir. Doğum bize zor size kolaydır. Yani sezeryanın tam tersidir. Sezeyan bize kolay size zordur. Çekeceğiniz ağrı doğum öncesidir. Eğer herşey yolunda gider adı üstünde normal doğum gerçekleşir ve sonrası 2-3 saat içinde bir sorun çıkmazsa, 10-15 saat sonra hiçbir sorun olmadan yürüyerek evinize gidersiniz. 1 hafta içinde normal hayatınıza dönersiniz.
Sezeryan gereken zorunlu durumlar şunlardır:
Bebeğin ters olması yani poposuyla gelmesi
Bebeğin doğmayacak kadar iri olması
Doğum kanalının normal doğuma uygun olmaması
Bebeğin eşinin yani plasentanın önde olması
Annenin hayatını tehlikeye sokan ve acil doğum gereken durumlar: gebelik zehirlenmesi, aşırı yüksek tansiyon, plesentanın erken ayrılması
Herşey yolunda giderken acil sezeryan gereken durumlarda vardır. Bunlarsa:
Doğum sırasında bebek kalp atım sayısının bebeği tehlikeye sokacak kadar azalması
Aşırı kanama veya bebeğin eşinin erken ayrılması
Kordon sarkması
Yeterli ağrıya rahmen rahim ağzının açılmaması veya bebeğin doğum kanalında ilerlememesi
İkisinden de gözünüz korktu değil mi?
Evet haklısınız ikisinde kendine göre zorlukları var. Sezeryan politikası böyleyken ben size kolay doğum yapma yöntemlerini anlatayımda rahat edin.
Normalde doğumların % 10-12 sinde sezeryan gerekir. En azından Fransa’daki oran bu. Ülkemizde kaça kadar düşer bilemiyorum.
Yani yaklaşık % 85-90 normal doğum yapabilirsiniz gözüküyor. Zorunlu bir durum varsa zaten sezenyan olacaksınız. Eğer yoksa daha kolay doğum nasıl yapabilirsiniz?
Gebeliğin son 2 ayından itibaren hergün bir saat yürüyüş yapın.
Ağrı kesici ve magnesium kullanmayın.
Bol su için yaklaşık 3 lt
Size göstereceğimiz doğum egzersizlerini yapın.
Doğuma 40-45 kala bunlara ek olarak
Her gün sıcak suyla banyo yapın hatta 20 dk sıcak suda oturun.
Günde 4-5 kez 3-5 kat merdiven çıkıp inin
Her gün 2 adet hurma 10-15 çekirdekli kuru üzüm yiyin
Cinsel ilişkide bulunabilirsiniz. İlişkinin doğumu başlatığı ve kolaylaştıdığı bilinmektedir.
Eğer sezaryan olma zorunluluğunu yoksa önerilerimizi yapın. Mutlaka haftalık kontrole gelin.
Daha önce sezeryan olmuşsanız ve normal doğum yapmak istiyorsanız; bu çok özel ve ciddi bir durumdur. Doktorunuzda buna olumlu bakıyorsa bunun olabilirlilik koşuları konuşabilirsiniz. Ben bu konuyu herşey uygunsa destekliyorum. Evet daha önce sezeryan olmuşsanız ve normal doğuma uygunsanız normal doğum yapabilirsiniz.
Yazdıklarımı okuma sabrını gösterdiğiniz için teşekkür ederim.
Op. Dr. Şükrü Özbörü
Elazığ Hayat Hastanesi
Kadın ve Doğum Hastalıkları Uzmanı